De brugfunctie is enorm belangrijk, in de twee richtingen.
Misschien zag je hun solidariteitsontbijt voorbij komen in het tweede seizoen van de VRT-reeks ‘Zorgen voor mama’, maar dat is lang niet alles wat kwb Herent doet om andere doelgroepen te bereiken. Al jaar en dag is de afdeling nauw betrokken bij het onthaal van de vluchtelingen in hun gemeente. Bestuursleden Marcel en Tuur vertelden er aan Raak graag meer over.
Marcel: “In Herent is er een lokaal opvanginitiatief van Fedasil. Daarom is er een onthaalgroep vluchtelingen, waar we als kwb sterk bij betrokken zijn en waar een aantal kwb’ers in zetelen, vanuit onze visie dat iedereen in de samenleving moet mee kunnen. Het is ook belangrijk voor de vluchtelingen zelf dat zij zich kunnen integreren in de Belgische en Vlaamse samenleving, en kwb kan daar een goed kanaal zijn voor.”
Tuur: “We zijn als kwb al jaren bezig met vluchtelingen. Dat is de eerste keer gestart in de tijd van de blootvluchtelingen uit Vietnam. Als kwb hebben we toen een gezin opgevangen en begeleid. Sindsdien zijn we als kwb regelmatig betrokken geweest, en zijn er ook kwb’ers uit onze afdelingen die ‘hand-en-spandiensten’ verlenen.”
Sportieve activiteiten
Marcel: “Helaas lukt het voorlopig nog niet echt om vluchtelingen te betrekken bij de activiteiten uit ons aanbod. Waar het wél gedeeltelijk lukt, is bij sportieve activiteiten. In de zomermaanden doen we elke woensdag een fietstocht, en daar doen regelmatig enkele vluchtelingen aan mee. Dan zijn er heel wat deelnemers die echt contact zoeken met hen, een babbel met hen doen en luisteren naar hun verhaal, al zijn er evengoed die de stap niet zetten. Tijdens het fietsen doen we altijd een cafépauze. Aan de tafeltjes waar de vluchtelingen zitten wordt er dan sowieso met hen gebabbeld en naar hen geluisterd. Maar het blijft natuurlijk een ontspanningsactiviteit.”
Tuur: “Veel hangt ook af van de vluchteling zelf: sommigen leggen gemakkelijker contact of zullen sneller iemand met iemand beginnen praten. We zijn niet allemaal even communicatief.” Marcel: “Daarnaast doen we vanuit kwb, maar in samenwerking met andere organisaties en de onthaalgroep vluchtelingen, ook elk jaar een sinterklaasfeest en een solidariteitsmaaltijd. Daar zijn vluchtelingen meestal de belangrijkste deelnemers.”
Extra inspanningen
Marcel: “Waarom het in gewone activiteiten nog niet echt lukt? Ik zie een aantal redenen. Onder meer taal blijft een rol spelen, de taalbarrière overwinnen is moeilijk. Als je dit echt wil doen, betekent dat als kwb-werking uit je comfortzone treden. Het vergt meer inspanning: je moet mensen extra aanspreken, en we moeten soms ook voor vervoer zorgen, bijvoorbeeld voor het sinterklaasfeest of de solidariteitsmaaltijd. Ook vergt het wat meer geduld, en daarnaast hoor ik van andere bestuursleden dat er toch ook bij sommige van onze leden nog discriminatie aanwezig is. We hebben ook al geprobeerd vluchtelingen een goedkoper lidmaatschap aan te bieden, maar ook dat lukt maar beperkt.”
Tuur: “Overigens zie je ook het omgekeerde effect: net zoals het moeilijk is om vluchtelingen naar onze activiteiten te laten komen, is het evenmin evident om onze ‘gewone’ leden op activiteiten te krijgen die we in eerste instantie voor vluchtelingen organiseren.”
Marcel: “Het heeft denk ik ook een stuk te maken met de ingesteldheid van vluchtelingen. Als ze aankomen, zitten ze vaak nog in een proces van verwerking, waarbij ze nogal op zichzelf gericht zijn. Daarnaast vragen ze zich bij een aantal activiteiten wellicht af: wat levert ons dat op? Wat hebben wij aan meer info over maatschappelijke kwesties? Wij willen Nederlands leren, werk en een woning vinden … Ze zijn nogal functioneel ingesteld, en kunnen niet goed inschatten wat ze aan kwb of een activiteit zouden kunnen hebben. Niettemin is het belangrijk dat ze zich kunnen thuis voelen in een gemeenschap en in een gemeente, dat ze kunnen participeren en op die manier ook Nederlands oefenen en leren.”
Tuur: “Ook voor andere nieuwkomers in Herent is het verenigingsleven een stap om te integreren, om andere mensen te leren kennen en contacten te leggen. In mijn ogen is de brugfunctie heel belangrijk. Het is moeilijk de stap te zetten naar iets dat je niet kent, maar als je iemand hebt die met je meegaat, dan lukt het. Wij kunnen dikwijls mensen bereiken als iemand van ons hen kent en samen met hen naar een activiteit komt. Het geldt ook in de andere richting: als kwb rond vluchtelingen werken werpt ook vaak het probleem ‘hoe geraak ik er binnen’ op. Maar zodra je een brug geslagen hebt, volgt de rest. Voor ons is de poort opengegaan toen we de vraag kregen een asielzoeker in een rolstoel te begeleiden. Zo legden we contacten, en van het een kwam het ander. Brugfuncties zijn dus enorm belangrijk.”
Schilderen en leren rijden
Marcel: “Wat we zeker wél hebben, zijn veel individuele kwb’ers die actief zijn in de onthaalgroep en ook als buddy om mensen persoonlijk te ondersteunen. Daarnaast hebben we als afdeling ook al verschillende keren een infoactiviteit over vluchtelingen georganiseerd, met soms ook een getuigenis. Die hebben meestal veel succes. Ook enkele andere gemeentelijke initiatieven, zoals het noodfonds, zijn gegroeid vanuit kwb.”
Tuur: “Er zijn inderdaad heel wat kwb’ers die zich inschakelen in de werking rond vluchtelingen: zo hebben we al kwb’ers gehad die als vrije begeleider vluchtelingen leerden rijden, die huizen schilderden of behingen, die het gras gingen afrijden bij iemand in een rolstoel … We kunnen vanuit kwb op veel mensen beroep doen voor praktische diensten. Wanneer er een concretere vraag om hulp is vinden we binnen onze afdeling altijd mensen, ook zij die anders niet heel enthousiast zijn over het vluchtelingenthema.”
Marcel: “En dat heeft ook positieve nawerkingen. Zo was er een gezin dat uit Lesbos was gekomen, en waarvoor we met kwb’ers een woning hebben gezocht en ingericht. Achteraf vroegen nog velen van hen hoe het nu met het gezin is; ze blijven in hen geïnteresseerd.”
Waardering
Marcel: “Ik denk dat de werking die we met de onthaalgroep hebben, en de grote rol die kwb erin speelt, wel gerespecteerd en gewaardeerd wordt. We hebben een wisselende verstandhouding met het gemeentebestuur, maar het feit dat wij verschillende initiatieven opzetten wordt door andere organisaties, de parochie, inwoners en ik denk ook het bestuur toch geapprecieerd.”