Polarisatie

Op 140 locaties in Vlaanderen en Brussel konden gezinnen en jeugdgroepen de voorbije maanden gratis deelnemen aan een leuke QR-tocht in griezelthema. In totaal namen 35.000 kinderen en (groot)ouders deel.

De kwb-griezeltocht is een luisterwandeling voor jong en oud met spannende verhalen op kindermaat. Door met je smartphone een QR-code te scannen op de grote griezelborden langs de route kan je telkens een deeltje van een verhaal beluisteren. Als extraatje zijn er leuke opdrachten en vragen voor onderweg. De verhalen werden exclusief voor kwb geschreven, en werden in deze editie verteld door Dimitri Leue. Achter iedere tocht stond een bruisende vrijwilligersgroep die een mooie route uitwerkte in de eigen buurt.

Griezelen in het kader van polarisatie

Naast gezinnen een leuke activiteit laten beleven gingen we als kwb met de griezeltochten een extra uitdaging aan: dynamieken van polarisatie zichtbaar en bespreekbaar maken.

Polarisatie is een universele dynamiek. Ieder onder ons deelt mensen in in groepen, en daar is op zich niets mis mee. In vroegere tijden was het een manier om in te schatten of een omgeving veilig was. Door te denken in ‘wij’ bevestigen we onze identiteit, en identiteit biedt veiligheid en houvast.

Waar we mensen in al hun verschillen kunnen verbinden, ontstaan bruisende buurten.

We mogen bovendien niet vergeten dat polarisatie een positieve dynamiek kan teweegbrengen in een samenleving. Sommige maatschappelijke problemen kunnen net door polarisering op de agenda geplaatst worden.

Problematisch wordt het wanneer een wij-groep zich afzet tegen de (vermeende) identiteit van de zij-groep. Dat zorgt voor een toenemende onderlinge spanning, en mensen leren elkaar steeds minder kennen. Gevaarlijke polarisatie staat haaks op de kern van kwb: sociaal contact. Waar we mensen in al hun verschillen kunnen verbinden, ontstaan bruisende buurten.

Het verenigingsleven neemt sinds jaar en dag de taak op zich om maatschappelijke uitdagingen op samenlevingsniveau te benoemen en aan te pakken. Vanuit kwb is het verschaffen van inzichten rond polarisatie een belangrijke stap in het versterken van buurten en het verbinden van de mensen erin.

Van maatschappelijke uitdaging naar socio-culturele praktijk

Om polarisatie op een laagdrempelige manier tot bij een breed publiek te kunnen brengen, besloten we als kwb om de thematiek te koppelen aan onze QR-luistertochten, die in twee eerdere edities hun succes al hadden bewezen.

In de zomer van 2021 startte de uitwerking van de verhalen. De auteur van de verhalen (An Neven) werkte nauw samen met polarisatiestrateeg Chris Wyns en kwb-medewerker Koen Vandecruys om de verschillende rollen en dynamieken binnen het wij-zij-speelveld in de verhalen te verwerken. De personages werden opgebouwd volgens het denkkader van de Nederlandse filosoof Bart Brandsma, die vijf rollen in polarisatie benoemt.

Zodra de verhalen op punt stonden, startte de uitwerking van een laagdrempelige methodiek om de deelnemende kinderen en jongeren deel te laten uitmaken van de dynamieken in de verhalen, en om tegelijk feedback te krijgen over de manier waarop deelnemers tijdens het verhaal beïnvloed werd door de dynamieken en de mate waarin hun ingenomen positie evolueert in de loop van het verhaal. In beide verhalen kregen de luisteraars drie vragen die ingingen op de beleving van het verhaal. Er waren geen ‘goede’ of ‘foute’ antwoorden. De vragen polsten naar de mate waarin de luisteraar stelling innam en naar of deze tijdens het verhaal al dan niet versterkt.

De vragen, die via een laagdrempelige tool op de smartphone van de deelnemers verschenen, konden vrijblijvend worden beantwoord. Deelnemers die erdoor geprikkeld waren, ontvingen na de tocht een mailing met bijkomende informatie over het thema polarisatie en de uitwerking van de griezeltochten.

Nog meer weten? Check www.kwb.be/polarisatie.

Info en bronnen

Wij-zij

Lees meer

Het wij-zij-project is ontstaan vanuit de wil om een netwerk te creëren rond polarisatie. We voelen immers sterk dat de nood en vraag naar een duurzaam antwoord op problemen rond polarisatie, controverses en conflicten groeit. Wij-zij wil tools en strategieën verspreiden die houvast kunnen bieden.

Bart Brandsma

Lees meer

Via Inside Polarisation biedt filosoof Bart Brandsma advies en training in heel Europa. Hij steunt hiervoor op een denkkader rond polarisatie dat hij zelf opbouwde.

kwb

Ontdek kwb

De griezeltocht werd mogelijk gemaakt door de enthousiaste inzet van een bruisende ploeg vrijwilligers en medewerkers. We danken in het bijzonder An Neven en Chris Wyns voor de uitwerking van de verhalen en de deskundige ondersteuning.

Op zoek naar bijkomende info over het thema polarisatie, de uitgewerkte verhalen of de bijhorende bevraging? Mail naar koen.vandecruys@kwb.be.